login: hasło:

Absolwenci Wydziału Prawa 1969

Dlaczego "Absolwenci 69"

Co wyszukano w lamusie pamięci

 

Absolwenci 69

aktywnie włączyli się po przeczytaniu

„Prolegomeny do umykających słów”

Zapraszałam 19 stycznia 2021 do wyszperania z pamięci słów i rzeczy, które za naszego życia „uciekły” z naszego słownika i otoczenia. Chodziło o to by przypomnieć sobie słowa, przedmioty, które były w użyciu za czasów naszej młodości i często zginęły nie tylko ze słownika ale często też z rzeczami, które zniknęły z naszego otoczenia. Przypomnijmy sobie: http://absolwenciprawa69.pl/kategoria.php?artykul=206&kat=2

Cieszymy się bo przesłaliście sporo „umykających” słów i przedmiotów.

Rozpoczął Staszek Shpetner. Uzupełniając pojęcie „biglarz” drwiącym tekstem piosenki (jak pisze: „wyprodukowanej najprawdopodobniej przez aktyw ZMP, który postrzegał przedstawicieli "b" i "b" jako element reakcyjny i wrogi PRL”):

A oto tekst:

"Biglarz buty ma zamszowe,

I skarpetki kolorowe,

Spodnie wąskie niby gacie,

Tłustą plamę na krawacie."

Ponadto dodaje: „I z zupełnie innej półki. Zastanawiam się czy dzisiejsze młode pokolenie wie co się kryje za "niewinną" propozycją handlową, "kup pan cegłę", tak częstą wtedy w odbudowywanych a zrujnowanych wojną miastach jak np.: Warszawa czy Wrocław, a niemającą nic wspólnego z dziedziną deweloperską.” Staszek Shpetner 

Karol Wronecki przysłał sporo propozycji ale ustaliliśmy, że część z nich wynika z znacznego oddalenia od Polski i niezupełnie jest „znikającymi słowami”. Przykładowa „calówka” wcale nie zanikła a wręcz stanowi ciągły element oprzyrządowania naszego Pana Majstra, który po wielokroć podczas remontu czy budowy mówi: „Gdzie jest moja calówka” tak więc szuka, tak jak szukał przed laty swojego nieodzownego narzędzia. Tak też „esencja” jako napar herbaty w czajniczku, który się potem dolewało do gorącej wody nie została wyparta zupełnie przez herbatę „w torebce”.

Faktycznie nie jest w użyciu następne pojęcie przytaczane przez Karola: „przyzba” zamiast ganek. Używało się tego pojęcia na wsi, w tej chwili przynajmniej na zachodzie, pojęcie przyzba wyszło z użycia. Kolejne: „adapter - zamiast gramofon” – mnie się wydaje, że również „gramofon” jest archaiczny – teraz używamy raczej pojęcia „odtwarzacz”.

Powiedziałabym, że w czołówce pojęć umykających znajdzie się przypomniany przez Karola „ortalion” – jako substytut płaszcza a ja dodałabym do tego z kategorii odzieżowej - koszulę „non-iron”.  Karol dodaje: „meblościankę z NRD, na której na Powstańców Śląskich stało cenne radio Grundig z czterema głośnikami”. Faktycznie pojęcie „meblościanki” wyszło z użycia co nie znaczy, że sam sposób zagospodarowania ścian nie jest stosowany. Kolejne przytaczane przez Karola pojęcia mają charakter regionalny: „szleka z glancem” - słodka bułka polana lukrem (poznańskie). Natychmiast sprawdziłam u osób mających związki z „poznańskiem” (komputer podkreśla mi to słowo jako archaizm) - „szleka z glancem” jest w użyciu tak jak „modra kapusta” przypisywana błędnie przez Karola poznaniakom – jest to dalej w użyciu określenie śląskie – w całej Polsce sprzedawana jest „Modra kapusta” w słoikach. No i na końcu Karol faktycznie zademonstrował znaczne oddalenie od częstych określeń podając jako zanikające słowo „przepalankę” czyli domową nalewkę - nie będę podawała składu bo Internet daje długą listę przepisów na „przepalankę” jak najbardziej nadającą się do użycia nie tylko w mowie ale i w konsumpcji.

Romek Kulikowski dołącza sporo słów i zabaw – w tym miejscu same słowa z tamtych lat zapomniane i w teraźniejszości raczej nie używane: „wichajster, kołchoźnik, huncwot, swołocz, ladaco, wałkoń, ciemięga, miglanc, fatygant, makagigi, wyrób czekolado - podobny, wydudlić itd. Myślę, że wszyscy Absolwenci 69 będą mieli trafne skojarzenia odnośni znaczenia tych słów. Na kolejne zapomniane i nie używane słowa czy zwroty daję szanse innym. Serdeczności, Romuald.”

Romek dołączył jeszcze sporą, interesującą listę „Zanikających gier” dziecięcych (i nie tylko) ale to już w następnym artykule.

            Bardzo do zadania przyłożył się Jasiek Kumor podając listę nazw przedmiotów, które wyszły z użycia – i tym zaczynamy następny temat „Zagubione przedmioty” – będziemy tą listę rozwijać w następnych artykułach – dlatego już dzisiaj zapraszam Was do szukania „zagubionych przedmiotów”. List Jaśka przytaczam w całości:

„Drodzy, przesyłam parę uwag na temat rzeczy /narzędzi/ i ich nazw, które nie występują w powszechnym użyciu, w oparciu o własne obserwacje i doświadczenia z lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia z północnych terenów powiatu krośnieńskiego. Na wstępie muszę zastrzec, że tereny te nie posiadały dobrej infrastruktury: brak elektryczności (elektryfikację zakończono w latach 1958-59), szutrowe drogi, brak wodociągów i kanalizacji, trudno dostępna komunikacja publiczna, wiele budynków mieszkalnych i gospodarczych krytych strzechą, rozdrobnienie gospodarstw rolnych. Podane warunki społeczno-gospodarcze powodowały, że miejscowa ludność w swoim bytowaniu posługiwała się prostymi narzędziami, aczkolwiek skutecznymi, ale wymagającymi znacznego wysiłku fizycznego. W dalszej części pominę opisy techniczne używanych narzędzi, które są dostępne na stronach Wikipedii.

Należały do nich: sierp, cep, tara, kijanka, cebrzyk, nosidło, konew.

Sierpami żęto przede wszystkim zboża, szczególnie żyto, którego długa i twarda słoma służyła do wyrobu kiczek będących materiałem na strzechy. Zaznaczam, że zboża żęto wtedy głównie przy pomocy kos przez kosiarzy i odbierających ściętą roślinę.

Cepem młócono zboża, koniczynę, groszek i bób. Omłoty zboża miały następujący przebieg: Na klepisku w stodole rozkładano snopy w dwóch rzędach kłosami skierowanym do środka i obijano je cepem z obydwu stron. Później snopy rozwiązywano w celu pełnego wymłócenia ziarna. Uzyskany urobek czyszczono drewnianymi grabiami z dłuższych kawałków słomy, zgarniano w jedno miejsce, młynkowano i zsypywano drewnianymi szuflami do płóciennych worków, oddzielając ziarno dobre od gorszej jakości (pośladu).

Tara metalowa lub drewniana oraz kijanka (nieduży kawałek deseczki) służyły do ostatecznego usuwania brudu z wygotowywanej pościeli i grubszej odzieży. Kijanki gospodynie używały przy płukaniu prania w potoku lub rzece.

Cebrzyk zrobiony z drewnianych klepek opasanych metalową lub wiklinową bednarką służył do prania pościeli i odzieży, przygotowywania paszy dla zwierząt, mycia naczyń, do czynności higienicznych ludzi (oczywiście osobny dla nich), przenoszenia i przechowywania płodów rolnych.

Nosidło miało na celu ulżenie wysiłkowi człowieka w przenoszeniu wody i różnych materiałów w terenie nierównym gruntowo, ponieważ ciężar był rozłożony po równo na obie strony ciała.

Konew - naczynie przeważnie z klepek drewnianych, służyło do przetrzymywania i przenoszenia wody i innych cieczy.

Żarna, które służyły do ręcznego przemiału ziaren  żyta i pszenicy. Z przemiału uzyskiwano razową mąkę do wypieku chleba i zarobienia ciasta na "zacierkę" (rwane kluski) do zagotowania w wodzie lub mleku, a także jako dodatek do paszy dla zwierząt gospodarskich.

Powyższe stanowi dowód na dokonanie się olbrzymiego skoku cywilizacyjnego za naszego długiego już życia. Z pozdrowieniami -JK”

Zaginione przedmioty” i „zaginione gry i zabawy dzieci” w następnym artykule – zapraszam do przesyłania kolejnych terminów związanych z tymi hasłami.

Opracowanie Renata Gryglaszewska 

Ilustracje przesłał Kornel Kapołka (źródło Internet)

 

3 lutego 2021

Galeria zdjęć

Więcej z działu "Dlaczego "Absolwenci 69""...

  1. Wspomnienie o Romku Kulikowskim
  2. 1-szego listopada wspominamy zmarłych.
  3. O Polsce w Europie, o Mnie, o Tobie i …. o Nas
  4. W ogródku Salonu Śląskiego
  5. Wrześniowe spotkanie w Salonie Śląskim.
  6. Odwiedzamy naszego absolwenta Marka Rafalskiego w Poznaniu
  7. Zmarła Krystyna Lapeta - Jastrzębska
  8. Kolejne spotkanie Absolwentów69 w Concordii Taste
  9. Quo vadis Izraelu – raz jeszcze
  10. Spotykamy się już w sierpniu we Wrocławiu
  11. Jak odbudować państwo prawa w Polsce?
  12. Paragrafy zniewalają
  13. O aktualnej sytuacji w Izraelu
  14. Pałac w Pszczynie i Rynek
  15. XXV Zjazd Absolwentów Prawa 69
  16. Jak wytłumaczyć i opowiedzieć o tym, co jest niemożliwe do wytłumaczenia i opowiedzenia?
  17. Ostatnia chwila na odpis podatku na Fundację Pomocna Dłoń
  18. Drodzy Absolwenci Prawa 69!!! Serdecznie i świątecznie
  19. ZAPROSZENIE - Zjazd, Zjazd, Zjazd 2023
  20. Chodźcie śmiało – strona wolna od wirusa
  21. Dzień kobiet po babsku
  22. Absolwenci 69 Absolwentkom
  23. Małe zjazdy – DUŻY Prezes
  24. Salon Śląski ponownie nas gościł
  25. Carpe diem!
  26. Żegnamy naszą Absolwentkę 69! Odeszła Wirmina Kurek
  27. Pożegnaliśmy Romualda Kulikowskiego – wczoraj - 30 stycznia 2023r.
  28. Absolwenci wspominają
  29. Absolwenci wspominają Romualda Kulikowskiego "Romka"
  30. Absolwenci Prawa 69 płaczą.
  31. Jeszcze trochę o problemach ustrojowych Izraela
  32. Naszym kolegom Absolwentom69
  33. Zjazd, Zjazd, Zjazd 2023!
  34. Absolwenci 69 kolejny raz w Salonie Śląskim
  35. Na marginesie artykułu prof. Tomasza Tadeusza Koncewicza
  36. Polski TK trzeba będzie odbudować od podstaw
  37. Drugie spotkanie w Salonie śląskim.
  38. Kolejne spotkanie w Salonie Śląskim
  39. Absolwenci69 w Salonie Śląskim
  40. Z wielkim żalem żegnamy naszego Absolwenta Prawa69
  41. „Absolwenci 1969” w sztafecie zmian pokoleniowych
  42. Spotkanie na Uniwersytecie Wrocławskim w Auli Leopoldyna 2022r.
  43. Spotkanie pod Szermierzem (druga cześć 24-go Zjazdu Absolwentów)
  44. Dwudziesty czwarty Zjazd Absolwentów Prawa 69 (cz.1-sza)
  45. Zjazd, Zjazd, Zjazd Absolwentów Prawa 69
  46. Teraz wiemy czemu Rudawy to Rudawy
  47. Wspomnienie o Aldonie Tychowskiej
  48. Żegnamy naszą koleżankę
  49. „Przyszła pani z lasu”
  50. Przymierzamy się do Zjazdu – przychodźcie na Skype
  51. Już wiosna - Święta, Święta
  52. Jeśli jesteś Europą, jaka jest Twoja historia w 2022 roku?
  53. Świat nie kompatybilny
  54. Za zdrowie Pań
  55. Smutna wiadomość
  56. Żegnamy naszą koleżankę
  57. Los wie kiedy się uśmiechnąć
  58. Procesy z dawnych lat
  59. Babcie i Dziadkowie!
  60. Absolwenci Wydziału Prawa 69`
  61. Kornel o świątecznej lekturze
  62. Na ten Nowy Rok 2022
  63. Zbliżają się Święta
  64. Kanadyjska Kolumbia Brytyjska (BC) pod wodą.
  65. Obchody Dnia Niepodległości w Polsce widziane z Izraela
  66. My siedemdziesięcioletni plus - wykluczeni.
  67. Refleksje na temat upływającego czasu
  68. Konspira, czyli spotkanie Absolwentów 69
  69. O relacjach pomiędzy prawem międzynarodowym a Konstytucją RP
  70. Żegnamy
  71. Żegnamy Absolwenta Prawa 69
  72. Nienawiść i jad nie popłaca
  73. Zniewaga
  74. Pierwszy w dziejach "proces" o zniesławienie
  75. Cudzołóstwo w starych dokumentach
  76. Bądźmy zawsze razem
  77. O dwóch kółkach
  78. Kończy się okres rozliczeniowy podatku za 2020 rok
  79. Na tle wspomnień z Dwudziestolatki
  80. Pesach – Wielkanoc - Pascha
  81. Dalej Absolwenci 69 spotykają się na Skype
  82. Żegnamy naszego kolegę
  83. Fałsz Kobiety
  84. Rusycyzmy przyswojone
  85. Rozpoczynamy nowy temat
  86. Moim koleżankom Absolwentkom69
  87. Gry i zabawy
  88. Co wyszukano w lamusie pamięci
  89. Utwory kabaretu Bezpłatna protekcja
  90. Prolegomena do umykających słów
  91. Co nas drażni (dziwi) w ramach różnicy pokoleń.
  92. Drodzy Absolwenci 69
  93. Jesień trzeba zobaczyć lub usłyszeć
  94. TRZY CHANDRY
  95. Odświeżamy nasze pasje
  96. Historia Kabaretu Prawników
  97. Wspomnienie o Romanie Wtorku
  98. Mario
  99. Zapasy z koronowanym wirusem trwają
  100. Zjazd pod koroną wirusa
  101. Spotykajmy się w czasie epidemii
  102. Smutna wiadomość
  103. Świątecznie lecz bezpiecznie
  104. Nowy tomik wierszy
  105. Zjazd odwołany
  106. Kolejny, już 24-ty, coroczny zjazd Absolwentów Prawa 69
  107. Ruch na naszej absolwenckiej stronie
  108. Koledzy Absolwenci - DO ROBOTY
  109. Spotkanie teatralne – ostatnie w 2019 roku
  110. Drodzy Absolwenci
  111. Przeszło stu prawników – Absolwentów Prawa 69
  112. Przykra informacja
  113. Słowo o Jurku
  114. Po raz dziesiąty odwiedziliśmy Rudę Milicką
  115. Bystrzyca Kłodzka na lipcowe spotkanie
  116. Pół wieku od zakończenia studiów!
  117. Absolwenci69!
  118. Nasi Drodzy Absolwenci
  119. Zjazd w dniach od 7 do 9 czerwca 2019
  120. Zaproszenie na Uroczysty Zjazd Jubileuszowy
  121. Same serdeczności
  122. Wyższa Szkoła Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu
  123. Akademia Sztuk Teatralnych
  124. Dwunaste spotkanie z WCA na szlaku Akademickiego Wrocławia
  125. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
  126. Kolejna przygoda na drodze Akademickiego Wrocławia
  127. Akademia Wychowania Fizycznego
  128. Spotkanie ultranowoczesności z historią
  129. Spotkanie z nauką.
  130. Spotkanie w Ossolineum
  131. Komitet organizacyjny jak dzwon
  132. W drodze na kolejny Zjazd Absolwentów 69
  133. Grawitacja spada a moc rośnie
  134. Spacer wrocławskim traktem teatralnym
  135. Papieski Wydział Teologiczny
  136. Wielkanoc 2018 roku
  137. Profani w świątyni sztuki
  138. Akademia Sztuk Pięknych
  139. XXI Zjazd - Krynica - Zdrój, Słowacja
  140. Człowiek renesansu
  141. Cieszmy się Świętami
  142. IMAGINARIUM
  143. Pierwszy listopada
  144. Pociągiem do Szczecina na dwudziesty zjazd
  145. Mały zjazd w Gdańsku - drugi dzień
  146. Obyśmy zdrowi byli
  147. Program XX Zjazdu „ABSOLWENCI 69”
  148. Zjazd w Szczecinie - czerwiec 2017 r.
  149. Na ten Nowy Rok
  150. Czas płynie
  151. Jubileusze – jubileusze
  152. Autobus na początek XIX Zjazdu Absolwentów Prawa69
  153. Majówka turystyczna
  154. Święta, Święta, Święta
  155. Serdeczne gratulacje składamy
  156. XIX Zjazd Absolwentów 69!
  157. Oby nam się dobrze wiodło w kolejnym roku
  158. Usiądźmy przy stole
  159. Krasnal Paragrafek usynowiony
  160. IMMATRYKULACJA
  161. I cóż, że się zmieniamy – numer grupy zostaje ten sam.
  162. Jesień, jesień już
  163. Trudno dziś uwierzyć - czterdzieści pięć lat minęło
  164. W 2015 odwiedzimy Pragę
  165. Absolwenci Wydziału Prawa 1969 strona „Pod Paragrafkiem”

Copyright © 2014 | Łukasz Parysek & Absolwenci Wydziału Prawa 1969